Verslag van de vergadering van 30 juni 2025 (2024/2025 nr. 35)
Status: ongecorrigeerd
Aanvang: 16.14 uur
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
De heer Kemperman i (Fractie-Kemperman):
Voorzitter, initatiefnemers en collega's. Ik begrijp de initiatiefnemers goed. Het is vreselijk dat hulpverleners het werk onmogelijk wordt gemaakt wanneer zij mensen proberen te helpen. Ik begrijp ook de houders van dieren, die jaarlijks opzien tegen de knallen in de dagen voor 31 december. Dus opnieuw een wet, want die lost de onveiligheid en overlast op. Ik ga er tenminste van uit dat de initiatiefnemers dat met deze wet beogen. Het is een sympathiek doel, waar volgens mij nog wel wat haken en ogen aan kleven.
Ten eerste lijkt deze wet mij slecht uitvoerbaar en nauwelijks handhaafbaar. Mogelijk werkt de wet in de praktijk zelfs averechts. Wat denken de initiatiefnemers dat er gebeurt wanneer de politie handhavend wil optreden tegen overtreding van dit verbod? Juist in the heat of the moment, in het heetst van de strijd, ligt verdere escalatie op de loer. Want de onderliggende oorzaak van geweld tegen hulpverleners ligt natuurlijk veel dieper: een afnemend vertrouwen in en respect voor de overheid en zelfs een afkeer van goedwillende professionals die te goeder trouw hun belangrijke werk proberen te doen door mensen hulp te bieden. Veel mensen zijn boos, teleurgesteld. Dat uit zich in hun gedrag. De een vergaloppeert zich op social media als uitlaatklep voor onbegrepen frustraties, de ander gooit — dat is nooit goed te praten — stenen of vuurwerk naar politie of hulpverleners, waarschijnlijk met te veel drank op. Nogmaals, dat is niet goed te praten.
Maar waarom gebeurt dat in toenemende mate? Wat is hier de werkelijke reden van? Lost deze wet, opnieuw een verbod, dit dan op? Ik denk van niet. Ik denk ook niet dat het de hulpverleners echt helpt, al zullen zij waarschijnlijk blij zijn met dit initiatiefwetsvoorstel. Net zoals een aantal individuele huurders ook blij waren met de Wet betaalbare huur, maar heel veel meer toekomstige woningzoekenden helaas niet.
Voorzitter. Hebben we in ons land niet al voldoende wetgeving die dit soort wangedrag zou moeten tegengaan? Het gooien van stenen, flessen en vuurwerk naar personen is al bij wet verboden. Overmatig drankgebruik en dronkenschap in de openbare ruimte zijn al verboden. Het belemmeren van politie of hulpverleners om hun werk te doen is al verboden. Het lukt onze overheid al niet om al deze verboden te handhaven. Waarom dan weer een extra wet, die Nederland bovendien strenger maakt dan de ons omringende landen? Het is symboolpolitiek, of eigenlijk symptoompolitiek, ook al geef ik toe dat het doel sympathiek is, gestut door een reeks nare voorbeelden. Daar doe ik echt niets aan af.
Wel vraag ik aandacht voor de veronderstelling dat deze wet het probleem zal wegnemen. De onvrede onder groepen van de bevolking blijft zich uiten. Denken de voorstanders van dit voorstel werkelijk dat iemand zich op oudejaarsavond, wellicht met een slok op of na drugsgebruik, afvraagt of en wat hij of zij wel of niet naar hulpverleners mag gooien? Op uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid gaat dit wetsvoorstel mank. Bovendien zal de ene burgemeester wel en de andere burgemeester niet willen handhaven. Een zekere selectieve inzet van dit wetsmiddel zal hier aan de orde zijn, net als bij het demonstratieverbod. Grenscontroles zullen niet voorkomen dat wat in het buitenland legaal verkrijgbaar is ons land binnenkomt. Dat gebeurt al jaren massaal. Grenzen krijg je moeilijk dicht, weten we inmiddels. Dan blijft er dus een onwerkbaar, nauwelijks uitvoerbaar en niet te handhaven wetsvoorstel over — ik geef wel toe dat het doel sympathiek is — dat bovendien geen oplossing biedt voor het feit dat het gezag van de politie en het respect voor onze hulpdiensten al jarenlang afnemen.
Voorzitter. Er is iets fundamentelers mis met onze samenleving en ik vrees dat dit verbod daar niets aan gaat veranderen. Sterker nog, ik denk dat het averechts werkt. Ik hoop het niet, maar ik vrees het. Het is een samenleving die onder druk staat, verscheurd is en angst ervaart door het klimaat en oorlogsdreiging, waarin mensen steeds minder toekomstperspectief ervaren en waarin bestaanszekerheid voor veel mensen een reële zorg is. Het is een samenleving waarin de overheid zich in de ogen van veel mensen onbetrouwbaar heeft getoond. Denk hierbij aan de toeslagen en het oplossen van grote maatschappelijke dossiers zoals de woningnood, het zorginfarct, de onderwijsarmoede en een betwistbaar gezondheidsbeleid. Zo'n samenleving keert zich af van de overheid en de politiek.
De overheid moet met ge- en verboden steeds vaker afdwingen wat eigenlijk normaal zou moeten zijn. Een politiek die, vooral in verkiezingscampagnes, grote woorden gebruikt en verwachtingen wekt bij de burger, die dan even de kiezer is, maar die daarna niet over haar eigen schaduw heen kan stappen in het belang van Nederland en die politiek opportunisme telkenmale verkiest boven het zoeken naar verbinding en het collectief belang, verliest haar draagvlak bij de bevolking. Onderzoeken wijzen uit dat het vertrouwen tot een historisch dieptepunt gedaald is. Een overheid die handhaaft tegen de ene groep en tolerant is tegen de andere groep verliest haar recht van spreken. Overheidsdiensten die zwaar bekeuren als je jouw vuilniszak naast een overvolle vuilcontainer plaatst of die jou buitenproportioneel beboeten wanneer je een paar kilometer te hard rijdt, of die een bekeuring uitschrijven van €130 wanneer het bandje van je scooterhelm niet correct vastzit, maar die wegkijken of zelfs niet komen opdagen wanneer grote groepen rellend tuig intimiderend, vernielend en brandstichtend door de wijken trekken, zijn ongeloofwaardig. Een overheid die met de ene na de andere kop op Europees beleid Nederland opzadelt met verbod op verbod, maakt haar samenleving kapot.
Voorzitter. Dat frustreert grote groepen in het land. Zij laten massaal, verkiezing na verkiezing, hun proteststem horen. Ze zijn onbegrepen en niet serieus genomen. Uiteindelijk smoort de stem van het protest in een voor hen onbegrijpelijk systeem, waaraan we hier in dit huis zo'n 250 wetten per jaar toevoegen. Nederland is ziek en de mensen zijn boos, verdrietig of teleurgesteld in de overheid en in de politiek. Onze tradities liggen onder vuur en worden opgeofferd aan deugpolitiek. Wanneer krijgen we een wet die het eten van patat of oliebollen ontmoedigt of verbiedt in het belang van de volksgezondheid, of een wet die het bezit van een auto met een verbrandingsmotor strafbaar maakt, of een handboek lachen om de mentale gezondheid van onze jeugd een boost te geven? Dit soort politiek frustreert. Dat komt aan de oppervlakte. Dan krijg je rellen, protesten en onvrede. Er is geen wet die daar wat aan gaat veranderen. Een overheid die in verbinding met haar samenleving staat, die haar begrijpt en die de echte problemen durft aan te pakken, kan dat wel. Politici die het oplossen van maatschappelijke problemen op een dieperliggend niveau durven aan te pakken, wars van zetelpolitiek en campagnetijd, kunnen dat wel. Dat zijn politici die niet hun eigen ideologische wereldbeeld opdringen, maar die de belangen van de mensen in de samenleving beschermen.
Voorzitter. Hoe sympathiek hij ook lijkt, deze wet is geen oplossing voor het probleem en is slecht uitvoerbaar en niet handhaafbaar.
Dank u wel.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Kemperman. Dan is het woord aan de heer Talsma namens de ChristenUnie.