Verslag van de vergadering van 30 juni 2025 (2024/2025 nr. 35)
Status: ongecorrigeerd
Aanvang: 17.13 uur
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
De heer Van den Oetelaar i (FVD):
Dank, voorzitter. Ook dank aan de initiatiefnemers en de staatssecretaris voor de aanwezigheid. Allereerst mijn complimenten aan de initiatiefnemers. Het is erg knap om vanuit de oppositie met een voorstel zo ver te komen. Dat is een steun in de rug voor onze democratie. Tot zover de lof. Namens Forum voor Democratie zeg ik helder en krachtig: wij zijn tegen een algemeen vuurwerkverbod voor consumenten. Dit verbod is een aanval op onze vrijheid, een miskenning van ons immaterieel erfgoed en een zwaktebod van een overheid die faalt in haar kerntaak: het waarborgen van veiligheid. Consumentenvuurwerk is niet het probleem, maar een zondebok voor een diepliggende maatschappelijke kwaal.
Ongeveer 1.000 winkels in Nederland verkopen rond oudjaar vuurwerk. Dit zijn veelal kleine ondernemers, zoals speelgoedwinkels, fietsenmakers en tuincentra. Deze ondernemers hebben tienduizenden euro's geïnvesteerd om aan de eisen te voldoen. Ze hebben bunkers, sprinklerinstallaties en brandmeldcentrales aangeschaft, die ook jaarlijks worden gekeurd. Veel van deze ondernemers hebben het al zwaar door hogere huren, hoge belastingen en personeelskosten. Daarnaast hebben ze ook veel last van online concurrentie. Voor veel van deze bedrijven is het verkopen van legaal vuurwerk een lucratief extraatje, dat hun bedrijf in de laatste maand van het jaar nog aan zwarte cijfers kan helpen. Wij verwachten dat veel van deze ondernemers de klap van een vuurwerkverbod niet te boven zullen komen.
Voorstanders van dit verbod claimen een breed draagvlak. Maar laten we dat kritisch bekijken. Dit draagvlak is reactief, gevoed door media-aandacht voor incidenten en chaos rondom oudjaar. Het is geen weloverwogen afwijzing van een traditie, maar een emotionele reactie op een breder probleem: de algehele verslechtering van de binnenlandse veiligheid. Het afsteken van vuurwerk met oudjaar is een levende traditie. Dit verbieden om een kleine meerderheid te pleasen is disproportioneel en miskent de culturele waarde van oudjaar. De kern van dit debat is niet vuurwerk, maar de falende aanpak van binnenlandse veiligheid.
De afgelopen jaren zien we een zorgelijke toename van zware criminaliteit. Explosies stegen naar meer dan 1.100 in 2024, vaak met illegaal vuurwerk dat criminelen ook buiten oudjaar gebruiken. Geweld tegen hulpverleners is het hele jaar een groot probleem, met 12.500 incidenten in 2024, exclusief oudjaar. Dit zijn symptomen van een dieperliggend probleem: een samenleving waarin respect voor autoriteit afneemt en criminaliteit toeneemt. Dit verbod is een schijnoplossing. Het pakt niet de oorzaak aan, maar het symbool. Illegaal vuurwerk is al een groeiend probleem. Een verbod op legaal vuurwerk zal de zwarte markt aanwakkeren, met nog gevaarlijker, ongecontroleerd vuurwerk als gevolg.
De politie noemt handhaving nu al bijna onmogelijk. Hoe denkt men dit te doen als de illegale vuurwerkhandel verder explodeert? 56% van de Nederlanders gelooft terecht dat een verbod moeilijk te handhaven is. De coronajaren met hun unieke lockdowns bieden geen realistisch beeld van het zogenaamde uitblijven van een waterbedeffect. Dit verbod zal criminaliteit verschuiven, niet oplossen. De echte oorzaak ligt in jarenlang wanbeleid. Het gevoel van veiligheid is de afgelopen tien jaar verslechterd. De overlast door jongeren neemt toe. Dit wijst op sociale problemen — gebrek aan perspectief en afkalvend gezag — die niet met een vuurwerkverbod worden opgelost.
Daarnaast is een belangrijke factor in deze maatschappelijke onrust het wanbeleid rondom massa-immigratie. Jaren van ongecontroleerde immigratie zonder adequate integratie hebben geleid tot spanningen, criminaliteit en een afname van respect voor gezag. Dit manifesteert zich extra tijdens oudjaar. Dit verbod is een afleidingsmanoeuvre om dat falen te maskeren.
In plaats van tradities te offeren, moet de overheid haar verantwoordelijkheid nemen. Pak illegaal vuurwerk aan met strengere grenscontroles en zwaardere straffen. Investeer in politiecapaciteit om dit mogelijk te kunnen maken en om de veiligheid van de Nederlanders daadwerkelijk te kunnen verbeteren. Adresseer de sociale oorzaken van wangedrag, zoals jongeren zonder perspectief. Herzie het immigratiebeleid, dat onze samenleving onder druk zet. Professionele vuurwerkshows kunnen een aanvulling zijn, maar ze vervangen niet de persoonlijke vrijheid en vreugde van zelf vuurwerk afsteken.
Voorzitter. Dit verbod is een zwaktebod van een overheid die haar burgers niet beschermt, maar die hun vrijheden inperkt. Vuurwerk is geen probleem, maar een traditie die ons verbindt. Laten we de echte problemen aanpakken: criminaliteit, een gebrek aan handhaving, maatschappelijke onrust en een falend immigratiebeleid. Koester ons erfgoed, versterk de veiligheid en laat de jaarwisseling een feest blijven voor alle Nederlanders.
Dank u wel.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Van den Oetelaar. Dan is het woord aan de heer Rietkerk namens het CDA.