Verslag van de vergadering van 1 juli 2025 (2024/2025 nr. 36)
Status: ongecorrigeerd
Aanvang: 18.41 uur
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
De heer Kroon i (BBB):
Voorzitter, dank u wel. Ik dank ook de minister, de staatssecretaris en hun ambtenaren voor de beantwoording in de eerste termijn. Naar aanleiding van die beantwoording heb ik nog een aantal reflecties op een aantal onderwerpen. Ten eerste bedanken we de minister voor de reflectie op de nationale investeringsbank. We appreciëren de bevestiging van de minister dat hij nu tempo gaat maken in afwegingen. We zien uit naar dat voorstel. We herkennen de risico's wanneer politiek op de agenda van een investeringsbank zou gaan sturen. Dat is niet de bedoeling. Maar een duidelijke politiek-maatschappelijke scope en randvoorwaarden zijn wenselijk, zodat niet alleen start-ups en scale-ups daar een plaats in vinden, zoals de minister indiceerde, maar ook de activiteiten die belangrijk zijn voor de toekomstige economie en strategische autonomie van Nederland. We vernemen graag in het voorstel van de minister hoe hij verwacht dat deze scope en randvoorwaarden eruitzien, in het bijzonder: hoe een investeringsbank ook een regionaal bereik heeft, en de transparantie en de governance borgt.
Ten aanzien van de woningbouw herhaal ik graag de oproep voor minder juridisering in het planologisch proces, goedkopere bouwgrond en het afschaffen van overbodige regels. We zien uit naar woonbeleid waarin, in het bijzonder voor de sociale sector, de netto woonlasten onderdeel zijn van beleid en verantwoording. Voor normale burgers is "koopkrachtpercentage" een abstracte grootheid, maar "netto woonlasten" zijn dat niet.
Voorzitter. Ook in mijn tweede termijn stellen we vast dat het kabinet toch een beetje wegkijkt van het PAS-dossier en niet volmondig erkent dat hier rechtsherstel geboden is. De urgentie is groot. Boeren verdienen rechtszekerheid en de maatschappij moet van het slot. In de termen van een Friese melkveehouder: we hebben een betrouwbaardere ondergrens voor de ijsdikte van de Elfstedentocht dan voor stikstofbelasting. De BBB-fractie doet nogmaals een beroep op het kabinet om door te pakken met nieuwe wetgeving en doet een moreel appel op alle juristen in dit land om de juridische weg niet te misbruiken voor eigen ideologie en eigen gelijk. De maatschappij als geheel moet door, niet alleen uzelf. De financiële reservering van 20 miljoen voor de PAS-melders is weliswaar genoeg voor rechtsbijstand, maar niet voldoende voor schade.
Er ligt een morele verplichting om belastinggeld doelmatig in te zetten en een begroting een adequaat sturingsinstrument te laten zijn. Geen 21 miljard ongebruikt laten liggen, terwijl investeringen in duurzaamheid, infrastructuur en innovatie liggen te wachten. Vandaag luidt de industrie collectief de noodklok over energie-infrastructuur, energiekosten en planologische belemmeringen. Dat zijn onderwerpen die wellicht geadresseerd hadden kunnen worden met die 21 miljard die op de plank bleef liggen. De huidige technische methode van kasschuiven helpt hier niet. We schuiven de onderuitputting voor ons uit en daarmee de projecties van het begrotingstekort en de staatsschuld, terwijl de historie bewijst dat een groot deel niet uitgeven kan of gaat worden. Dit draagt niet bij aan de betrouwbaarheid van de overheid in haar beleidsuitvoering en prioritering. Blijkbaar lijdt ook een liberale econoom het meest door het lijden dat hij vreest. We zijn zo bang om over de grenzen van het Stabiliteitspact te geraken dat we het niet meer erg vinden om 21 miljard op de plank te laten liggen.
Naar aanleiding van de vragen van de staatssecretaris — nu kom ik even in een soort bijzin — over de rechtmatigheid van uitgaven het volgende. Wanneer ik mijn gezin vraag om van de vakantie af te zien om die auto te kunnen kopen en die auto vervolgens op de oprit zet en niet gebruik, zal de rechtmatigheid van de transactie, mits niet contant betaald, niet ter discussie staan, maar mijn gezin zal de rechtmatigheid van het onthouden van de vakantie wel bediscussiëren. Ik hoop dat de staatssecretaris het met mij eens is dat ondoelmatig uitgegeven belastinggeld een rechtmatigheidsvraagstuk inhoudt.
Voorzitter. Als wij met structurele uitvoerbaarheidstoetsen realistisch begroten op basis van uitvoeringsplannen, passen we niet onze ambities aan, maar wel de realisatieverwachtingen. Wat de BBB betreft wordt een uitvoeringsplanning net zo belangrijk als de financiële dekking waar het gaat om het opnemen van beleid in de komende periode. Het is fijn om te vernemen dat de minister van Financiën in dezen zijn rol in het disciplineren van de vakministers serieus neemt.
Tot slot, voorzitter. Ik herhaal graag mijn afsluiting van de eerste termijn. Het kabinet heeft weliswaar geen parlementaire legitimiteit meer, maar een demissionair kabinet betekent nog niet dat het landsbestuur op een laag pitje kan. We zouden het op prijs stellen om op Prinsjesdag een miljoenennota te ontvangen die de reële toekomst afbeeldt en niet slechts een impressie van mensen. We vragen het kabinet om, ook in demissionaire staat, in die Miljoenennota operationeel uitvoerbare plannen met meetbare doelen te verwerken. Dat is geen politieke wens maar slechts een vraag om goed bestuur.
De voorzitter:
Dank u wel. Dan is het woord aan de heer Schalk namens de SGP.