Dinsdag 18 november 2025, commissie Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW)

Beslispunt

Welke fracties wensen vandaag inbreng te leveren voor het tweede verslag?

Toelichting

• - 

  Het wetsvoorstel is op 17 november 2021 ingediend.
• - 

  Dit wetsvoorstel strekt tot modernisering van de Archiefwet 1995 - zodat deze beter aansluit bij de praktijk van het digitale informatiebeheer. Daarnaast bevat dit voorstel een wijziging aan het stelsel van toezicht. Dit voorstel heeft tot doel het verduidelijking van begrippen en begrijpelijker maken van de toelichting hierop, waardoor het een bijdrage zal leveren aan de verbetering van de informatiehuishouding van de rijksoverheid.

  De Archiefwet 1995 is van toepassing op zowel papieren als digitale overheidsinformatie, maar veel regels en de toelichting daarop zijn gericht op het papieren tijdperk. De regels zijn daarom niet altijd goed toe te passen of te begrijpen in de nieuwe context van digitaal informatiebeheer. In het digitale tijdperk is de situatie minder eenduidig en het archiveren van digitale informatie brengt tal van nieuwe uitdagingen met zich mee. Dat geldt ten eerste voor de duurzaamheid van digitale informatie. Ten tweede is de hoeveelheid informatie die overheidsorganen onder zich hebben exponentieel gegroeid. Dit wetsvoorstel biedt de mogelijkheid voor een geheel nieuwe opzet van de Archiefwet, een modernere terminologie en een bijbehorende uitgebreide en integrale memorie van toelichting.

• - 

  Tegelijkertijd met het proces van het wetsvoorstel werkt het ministerie van OCW aan het wijzigen van het Archiefbesluit en de Archiefregeling. Deze documenten beschrijven meer in detail hoe de nieuwe wet moet worden uitgevoerd. Het voornemen is om het Archiefbesluit en de Archiefregeling gelijktijdig met de Archiefwet in werking te laten treden. De verwachte datum hiervoor is 1 juli 2026.
• - 

  Het wetsvoorstel is op 18 februari 2025 met algemene stemmen aangenomen in de Tweede Kamer.
• - 

  Op 4 maart 2025 heeft de commissie besloten inbreng te leveren voor het verslag. Op 15 april 2025 werd daarvoor inbreng geleverd door de fracties van GroenLinks-PvdA (Veldhoen), CDA (Prins), D66 (Belhirch), SP (Van Apeldoorn) en SGP (De Vries). Het verslag werd op 22 april 2025 verstuurd (35.968, B).
• - 

  Op 3 juli 2025 stuurde de minister van OCW een uitstelbrief over de beantwoording van de vragen in het verslag (35.968, C).
• - 

  De Kamer heeft de nota naar aanleiding van het verslag op 30 oktober 2025 ontvangen (35.968, D).
• - 

  Op 4 november 2025 besloot de commissie vandaag inbreng te leveren voor het tweede verslag.

Internetconsultatie en uitvoeringstoetsen

Cf. de notitie Uitvoerbaarheid, handhaafbaarheid en doenvermogen burgers treft u hieronder een overzicht met link naar de internetconsultatie en uitvoeringstoetsen:

Ter informatie: stand van zaken aangekondigd wetsvoorstel om oorlogsarchief CABR online toegankelijk te maken

Van 31 maart 2025 tot 28 april 2025 heeft het wetsvoorstel voor het online toegankelijk maken van het gedigitaliseerde Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) ter internetconsultatie voorgelegen.

Het betreft een voorstel tot wijziging van de Archiefwet 1995 ter uitvoering van overweging 158 van de Algemene verordening gegevensbescherming dat voorziet in de mogelijkheid voor archivarissen om een belangenafweging te maken tussen het belang van online toegankelijkheid van een archief en de bescherming van persoonsgegevens. Daarbij geldt altijd de verplichting om privacy risico’s zoveel mogelijk te beperken. Deze wetswijziging moet het mogelijk maken dat het gedigitaliseerde Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) online toegankelijk wordt voor een breed publiek. Eerder zag de minister van OCW zich genoodzaakt om het geplande online openstellen van het oorlogsarchief op 2 januari 2025 uit te stellen na een waarschuwingsbrief van de Autoriteit Persoonsgegevens. In het Beleidskompas bij de consultatie wordt ook vermeld: “Het wetsvoorstel raakt aan de in procedure zijnde Archiefwet 2021 ”

Naar aanleiding van een reactie op een vraag van de commissie J&V heeft de minister van OCW op 29 oktober 2025 per brief laten weten dat de bovengenoemde voorgenomen wetswijziging momenteel voor advies aanhangig wordt gemaakt bij de Raad van State en dat hij hoopt dit aan het einde van het jaar naar de Tweede Kamer te kunnen verzenden. De vraag van de commissie J&V is gesteld naar aanleiding van toezegging openbare toegankelijkheid archiefstukken (T03479), die eerder door de commissie J&V als voldaan is aangemerkt. De brief is ter informatie toegevoegd aan dit agendapunt. De commissie J&V heeft de brief op 11 november jl. voor kennisgeving aangenomen.

Beslispunten

• - 

  Wenst de commissie naar aanleiding van de brief van 12 november 2025 (36.800/36.725 VIII, B) met de minister van Financiën in schriftelijk overleg te treden of neemt zij deze voor kennisgeving aan?
• - 

  Kan de commissie ermee instemmen om de status van de (nog niet geregistreerde) toezegging als openstaand te handhaven?

Toelichting

• - 

  Tijdens de Algemene Financiële Beschouwing (AFB) van 2 oktober 2025 is in de Tweede Kamer de motie Kostić c.s aangenomen (Kamerstuk 36 800 IX, nr. 29). De motie verzoekt de regering te bevestigen dat aangenomen amendementen binnen begrotingsartikelen altijd worden uitgevoerd, waarbij ook wordt verwezen naar een Kamerbrief van voormalig minister van OCW uit 2020 (Kamerstuk 31 865, nr. 173). De motie houdt verband met het aangenomen amendement Kostić c.s. over het stapsgewijs afbouwen van subsidies voor apenproeven naar nul in 2030 (Kamerstuk 36 725 VIII, nr. 11).
• - 

  Als reactie op de motie Kostić c.s (TK 36.800 IX, nr. 29) heeft de minister van Financiën op 12 november 2025 een brief aan de Tweede Kamer gestuurd. In deze brief wordt toegelicht hoe in beginsel wordt omgegaan met aangenomen amendementen die geen wijziging aanbrengen aan een begrotingswet. Een afschrift van deze brief is aan de Eerste Kamer gezonden omdat (zo volgt uit de beslisnota ook) leden van de Eerste Kamer vragen hebben gesteld over de motie Kostić c.s (TK 36.800 IX, nr. 29) en het amendement (TK 36.725 VIII, nr. 11), onder meer bij de AFB en de behandeling van de wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van OCW voor het jaar 2025 (36.725 VIII) op 14 oktober 2025.
• - 

  Tijdens het debat op 14 oktober 2025 over de wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van OCW voor het jaar 2025 (36.725 VIII) heeft de minister van OCW, naar aanleiding van vragen van de leden Rietkerk (CDA) en Visseren-Hamakers (PvdD), de Kamer toegezegd de motie Kostić c.s (36.800 IX, nr. 29) uit te voeren, daaronder begrepen zowel de uitvoering van het aangenomen amendement Kostić c.s. over het stapsgewijs afbouwen van subsidies voor apenproeven naar nul in 2030 (TK 36.725 VIII, nr. 11) als het voorstel uit de toelichting van dit amendement (zie bijlage voor nog niet geregistreerde toezegging).
• - 

  In de afschriftbrief van 12 november 2025 die vandaag ter bespreking staat geagendeerd wordt onder meer aangegeven dat de minister van OCW in 2026 een brief zal sturen aan de Tweede Kamer over de wijze waarop het voorstel uit de toelichting van het amendement Kostić c.s. onverkort zal worden uitgevoerd. Daarom wordt ambtelijk voorgesteld om de concept-toezegging als openstaand te handhaven, in afwachting van de aangekondigde brief.

• A. 

  Schriftelijk overleg stand van zaken moties- en toezeggingen

Op 5 november 2025 hebben de minister en staatssecretaris van OCW schriftelijk gereageerd op de stand van zaken van niet en gedeeltelijk uitgevoerde moties en van (deels) openstaande toezeggingen van uw commissie (36800 VIII, A). Een brief die verband houdt met de stand van zaken van een groot aantal toezeggingen in deze reactie is vrijdagmiddag 14 november 2025 ontvangen. Het schriftelijk overleg over de moties en toezeggingen en genoemde brief zullen in de eerstvolgende vergadering worden geagendeerd vergezeld van een ambtelijk memo met een nadere toelichting en een ambtelijk voorstel per motie en toezegging over de - al dan niet te wijzigen - (uitvoerings)status van de motie en toezeggingen.

• B. 

  Rapport en reactie ZBO-evaluatie Bureau Architectenregister

Op 6 november 2025 is het rapport van de ZBO-evaluatie van het Bureau Architectenregister (2019 - 2024) en de reactie van de minister van OCW met uw commissie gedeeld. Het Bureau Architectenregister is geëvalueerd in het kader van de Kaderwet Zelfstandige Bestuursorganen. In het evaluatierapport worden een aantal aanbevelingen gedaan, waar de minister van OCW per brief op ingaat. Deze brief en het evaluatierapport zijn ter informatie toegevoegd.

• C. 

  Geannoteerde agenda OJCS-Raad 27 en 28 november 2025

Ter informatie treft u in de bijlage de geannoteerde agenda van de Onderwijs-, Jeugd-, Cultuur- en Sportraad (OJCS-Raad) van 27 en 28 november 2025 voor de onderdelen ‘onderwijs’ en ‘cultuur’, die de minister van OCW op 6 november 2025 heeft aangeboden aan de Kamer.

• D. 

  Advies Raad voor Cultuur over financiering

Ter informatie is toegevoegd het op 14 november 2025 gepubliceerde advies van de Raad voor Cultuur ‘Ieder zijn aandeel. Naar een evenwichtig financieel ecosysteem voor de cultuursector ’. Dit toen nog te verschijnen advies is op 28 oktober 2025. aan de orde gekomen tijdens het gesprek dat uw commissie met de Raad voor Cultuur had over jaarverslag 2024 en de plannen van de Raad.