Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in commissie Eerste Kamer.

nationaal

Op 23 september 2025 werd inbreng voor schriftelijk overleg met de regering en de Europese Commissie geleverd door de fracties van Partij voor de Dieren (Nicolaï) en Volt (Hartog).

Europees

Tijdens de Raad Buitenlandse Zaken Defensie van 20 mei 2025 spraken de lidstaten over de implementatie en voortgang van het Witboek Defensie Gereedheid 2030 (21.501-28, A).

document Europese Commissie

COM(2025)820, d.d. 17 juni 2025

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

verwant dossier

Op 23 september 2025 werd inbreng voor schriftelijk overleg met de regering en de Europese Commissie geleverd door de fracties van Partij voor de Dieren (Nicolaï) en Volt (Hartog).

Op 9 september 2025 besloot de commissie op 23 september 2025 inbreng voor schriftelijk overleg te leveren.

Op 8 juli 2025 besloot de commissie de Omnibusvoorstellen in behandeling te nemen en te agenderen zodra de BNC-fiches beschikbaar zijn. Een aantal fracties heeft al aangegeven inbreng te willen leveren voor schriftelijk overleg.

Tijdens het commissiedebat over de geannoteerde agenda voor de Raad Buitenlandse Zaken Defensie van 20 mei 2025 kwam het Omnibuspakket ter sprake (21.501-28, 286).

De mededeling

Het kabinet verwelkomt de boodschap dat EU-wetgeving de krijgsmachten niet disproportioneel mag hinderen en is positief over de verduidelijking van uitzonderingsbepalingen in natuur- en milieuwetgeving. De erkenning dat defensiegereedheid kan gelden als een ‘dwingende reden van groot openbaar belang’ biedt lidstaten meer juridische ruimte om uitzonderingen toe te passen. Het kabinet benadrukt daarbij het belang van een evenwichtige toepassing, waarbij defensiebehoeften worden afgewogen tegen natuur-, milieu- en gezondheidsdoelen.

De verordeningen

Het kabinet is in beginsel positief over de verordening tot versnelling van vergunningverlening voor defensieprojecten, die inrichting van één loket en prioritering bij de gerechtelijke instanties voorstelt. Wel plaatst het kabinet kanttekeningen bij het voorstel voor vergunningverlening van rechtswege, gelet op mogelijke spanning met bestaande natuur- en milieuwetgeving en de uitvoeringspraktijk. Het kabinet benadrukt dat versnelling hand in hand moet gaan met zorgvuldigheid en juridische houdbaarheid.

Het kabinet verwelkomt de voorgestelde aanpassingen in de REACH-, CLP-, Biociden- en POP-verordeningen die gericht zijn op verlichting van knelpunten voor de defensie-industrie. Daarbij blijft Nederland hechten aan milieu- en arbeidsveiligheid. Ten aanzien van het Europees Defensiefonds (EDF) is het kabinet positief over de voorstellen om projectbeoordelingen te versnellen, meerjarige werkprogramma’s en directe toekenningen mogelijk te maken, en projecten te testen in Oekraïne. Het kabinet benadrukt dat lidstaten duidelijkere rechten moeten krijgen op de resultaten van EDF-projecten.

Ten aanzien van de intra-EU-overdrachten en defensieaanbestedingen is het kabinet positief over lastenverlichting en verdere aanpassing van de Defensieaanbestedingsrichtlijn. Wel staat het kabinet kritisch tegenover de formalisering van reeds bestaande mogelijkheden tot contractwijziging. Volgens Nederland kan dit de administratieve lasten vergroten. Verder betreurt het kabinet dat de Commissie geen voorstellen heeft gedaan tot wijziging van onder meer de Kaderrichtlijn afvalstoffen, de verordening inzake coördinatie van socialezekerheidsstelsels en de verordening medische hulpmiddelen, terwijl Nederland hier wel om had verzocht. Deze aanpassingen blijven voor het kabinet essentieel om de gereedstelling van de krijgsmacht te versnellen.

Op 17 juni 2025 heeft de Europese Commissie het voorstel voor het Defence Readiness Omnibus pakket (hierna: het Omnibuspakket) gepubliceerd, dat volgt uit het Witboek voor Defensiegereedheid 2030. Het Omnibuspakket bestaat uit een mededeling, twee verordeningen (over het versnellen van vergunningverlening voor defensiegereedheidsprojecten en over het faciliteren van defensie-investeringen en voorwaarden voor de defensie-industrie) en een richtlijn (over het vereenvoudigen van intra-EU overdrachten van defensie-gerelateerde producten).

Tijdens de Raad Buitenlandse Zaken Defensie van 20 mei 2025 spraken de lidstaten over de implementatie en voortgang van het Witboek Defensie Gereedheid 2030 (21.501-28, A). In dit Witboek kondigde de Commissie een voorstel aan om regelgeving voor de defensie-industrie te vereenvoudigen (Defence Omnibus Simplification). Volgens Nederland en een aantal andere lidstaten zou het voorstel verder moeten reiken dan de wet- en regelgeving voor de defensie-industrie en tevens aandacht moeten besteden aan belemmeringen voor de gereedheid en groei van de krijgsmachten, zoals milieuwetgeving. Zie hiervoor het non-paper met de Nederlandse visie op het Defence Omnibus Simplification voorstel, dat als bijlage met het Raadsverslag is meegestuurd.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

COM(2025)823

Het voorstel is in behandeling bij de commissies Veiligheid en defensie (SEDE) en Interne markt en consumentenbescherming (IMCO).

COM(2025)821

Het voorstel is in behandeling bij de commissies Veiligheid en defensie (SEDE) en Interne markt en consumentenbescherming (IMCO).

COM(2025)822

Het voorstel is in behandeling bij de commissies Veiligheid en defensie (SEDE), Mileu, klimaat en voedselveiligheid (ENVI) en Industrie, onderzoek en energie (ITRE).

COM(2025)820

De mededeling is in behandeling bij de commissie Veiligheid en defensie (SEDE).